Ախտորոշում

 

Հին Եգիպտոսում բարձր զարգացման են հասել գինեկոլոգիան ու վիրաբուժությունը: Մինչև անգամ գոյություն է ունեցել հղիությունը հայտնաբերելու սրամիտ թեստ` կնոջ հղիությունը ստուգելու համար նրա մեզի մեջ տեղադրել են ցորենի ու գարու երկու փոքր տոպրակ: Եթե հատիկները ծլել են, ուրեմն հղիությունը հաստատվել է: Որոշվել է նաև պտղի սեռը` եթե առաջինը ցորենն է ծլել, ուրեմն տղա պիտի ծնվեր, եթե գարին` աղջիկ:

Հիվանդությունը բուժելու առաջին պայմանը ճիշտ ախտորոշելն է:

Բժշկության մեծերից մեկն ասել է. ,,Ով ճիշտ է ախտորոշում, նա ճիշտ է բուժում’’:

Դարերի ընթացքում բժիշկները հորինել են ախտորոշման նորանոր գործիքներ ու պարագաներ, որոնցից են ջերմաչափը, լսափողը (ստեթոսկոպ, ֆոնենդոսկոպ), նյարդաբաբույժի մուրճիկը, Թանգարանում պահվում են անվանի հայ բժիշկներին պատկանած ախտորոշիչ գործիքներ և սարքեր` ցիստոսկոպ, մանրադիտակ, տոնոմետր և այլն:

Ըստ պրոֆ. Ստելլա Վարդանյանի

 

Ձեռքի ցենտրիֆուգա, 20-րդ դ.1ին կես
Ձեռքի ցենտրիֆուգա, 20-րդ դ.1ին կես

Ցենտրիֆուգայի պտտվելու ընթացքում առաջացող կենտոնախույս ուժի շնորհիվ իրարից տարանջատում են տարբեր տեսակարար կշիռ ունեցող սորուն և հեղուկ նյութերը, ինչպես նաև միախառնված կոշտ և հեղուկ նյութերը: Պտտվելու ընթացքում ցենտրիֆուգայի մեջ մեծ տեսակարար կշռով մասնիկները տեղակայվում են ծայրամասում, իսկ փոքր տեսակարար կշիռ ունեցողները` պտտման առանցքին մոտ: Ցենտրիֆուգան օգտագործվում է բժշկական, դեղագործական և այլ լաբորատորիաներում

Բինօկուլյար մանրադիտակ, 20-րդ դ.
Բինօկուլյար մանրադիտակ, 20-րդ դ.

Բինօկուլյար մանրադիտակը բարդ օտիկական սարք է, որը նախատեսված է աչքի համար անտեսանելի էակների և հյուսվածքների մեծացված պատկեր ստանալու և երկու աչքով տեսնելու համար: Օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և բժշկության մեջ:

DSC_0728.jpg
DSC_0728.jpg
Մանրադիտակ, 19-րդ դ.
Մանրադիտակ, 19-րդ դ.

Մանրադիտակը բարդ օպտիկական սարք է, որը նախատեսված է աչքի համար անտեսանելի էակների և հյուսվածքների մեծացված պատկեր ստանալու և տեսնելու համար: Օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և բժշկության մեջ:

Խոշորացույց, 20-րդ դ.
Խոշորացույց, 20-րդ դ.

Խոշորացույցը ապակե ոսպնյակից բաղկացած սարք է, որը նախատեսված է աչքի համար դժվար տեսանելի էակների և հյուսվածքների խոշորացված պատկեր ստանալու և տեսնելու համար: Օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և բժշկության մեջ:

Ակնոցային ոսպնյակներ, 19-20-րդ դ.
Ակնոցային ոսպնյակներ, 19-20-րդ դ.

Փորձնական ակնոցային ոսպնյակների համալիրը նախատեսված է տեսողության շեղումները ախտորոշելու, ինչպես նաև ակնոցի ընտրություն կատարելու համար:

Ստեթոֆոնենդոսկոպ, 20-21-րդ դդ.
Ստեթոֆոնենդոսկոպ, 20-21-րդ դդ.

Ստեթոֆոնենդոսկոպը նախատեսված է ներքին օրգանների (սիրտ, թոքեր, բրոնխներ, աղիներ և այլ) աշխատանքի ձայներն ու աղմուկները լսելու համար: Բաղկացած է ռետինե 2 խողովակներից, որոնց մի ծայրին կան ականջակալներ, իսկ մյուս ծայրին ամրացված է մետաղյա թմբուկ, որի վրա ձգված է բարակ թաղանթ` ձայները ուժեղացնելու համար, ինչպես նաև սովորական փոքրիկ ստեթոսկոպ:

Ակնոցային ոսպնյակներ, 19-20-րդ դ.
Ակնոցային ոսպնյակներ, 19-20-րդ դ.

Փորձնական ակնոցային ոսպնյակների համալիրը նախատեսված է տեսողության շեղումները ախտորոշելու, ինչպես նաև ակնոցի ընտրություն կատարելու համար:

Մետաղյա ստեթոսկոպ և կնիք, 20-րդ դ.
Մետաղյա ստեթոսկոպ և կնիք, 20-րդ դ.

Ստեթոսկոպը նախատեսված է ներքին օրգանների աշխատանքի ձայները և աղմուկները լսելու համար: Իրենից ներկայացնում է մետաղյա բարակ սնամեջ գլանափող, որի մի ծայրը հարմարեցված է հիվանդի մարմնին, մյուսը` բժշկի ականջին դնելու համար: Կնիքը բժշկի կարևոր պարագաներից մեկն է, որով վավերացնում է իր գրած դեղատոմսերը, տեղեկանքները և մյուս բժշկական փաստաթղթերը:

DSC_00422220 (13).jpg
DSC_00422220 (13).jpg
Սնդիկային ջերմաչափեր, 20-րդ դ.
Սնդիկային ջերմաչափեր, 20-րդ դ.

Սնդիկային ջերմաչափը նախատեսված է տարբեր միջավայրերի` օդի, ջրի, հողի ջերմությունը չափելու համար: Այն կիրառվում է նաև բժշկության մեջ` մարմնի ջերմությունը չափելու նպատակով:

Սնդիկային ջերմաչափեր, 20-րդ դ.
Սնդիկային ջերմաչափեր, 20-րդ դ.

Փայտե պատյանով սնդիկային ջերմաչափը նախատեսված է տարբեր միջավայրերի` օդի, ջրի, հողի ջերմությունը չափելու համար: Փայտե կամ մետաղյա պատյանը նախատեսված է ապակյա ջերմաչափը պաշտպանելու նպատակով:

DSC_0003110 (194).jpg
DSC_0003110 (194).jpg
Մանրադիտակ, 20-րդ դ.
Մանրադիտակ, 20-րդ դ.

Մանրադիտակը բարդ օպտիկական սարք է, որը նախատեսված է աչքի համար անտեսանելի էակների և հյուսվածքների մեծացված պատկեր ստանալու և տեսնելու համար: Օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և բժշկության մեջ:

Ռազմադաշտային մանրադիտակ, 20-րդ դ.
Ռազմադաշտային մանրադիտակ, 20-րդ դ.

Ռազմադաշտային պորտատիվ մանրադիտակը համեմատաբար պարզ և փոքր օպտիկական սարք է, որը նախատեսված է աչքի համար անտեսանելի էակների և հյուսվածքների մեծացված պատկեր ստանալու և տեսնելու համար: Օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և ռազմադաշտային բժշկության մեջ:

Մանրադիտակ, 20-րդ դ.
Մանրադիտակ, 20-րդ դ.

Մանրադիտակը բարդ օպտիկական սարք է, որը նախատեսված է աչքի համար անտեսանելի էակների և հյուսվածքների մեծացված պատկեր ստանալու և տեսնելու համար: Օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և բժշկության մեջ:

Ստեթոսկոպներ, 19-21-րդ դդ.
Ստեթոսկոպներ, 19-21-րդ դդ.

Ստեթոսկոպը նախատեսված է ներքին օրգանների (սիրտ, թոքեր, բրոնխներ, աղիներ և այլ) աշխատանքի ձայներն ու աղմուկները լսելու համար: Իրենից ներկայացնում է փայտից, մետաղից կամ պլաստմասից պատրաստված բարակ սնամեջ գլանափող, որի մի ծայրը հարմարեցված է հիվանդի մարմնին, մյուսը` բժշկի ականջին դնելու համար: Ստեթոսկոպի նախատիպը 1816 թ. հորինել է ֆրանսիացի բժիշկ Ռենե Լաենեկը:

Բժշկական ջերմաչափեր, 20-21-րդ դ.
Բժշկական ջերմաչափեր, 20-21-րդ դ.

Սնդիկային բժշկական ջերմաչափը նախատեսված է մարմնի ջերմությունը չափելու համար: Ջերմաչափը պահպանելու նպատակով այն դրվել է պղնձե, պլաստմասսայե կամ ստվարաթղթե տուփի մեջ:

Ակնոցային ոսպնյակներ, 19-20-րդ դ.
Ակնոցային ոսպնյակներ, 19-20-րդ դ.

Փորձնական ակնոցային ոսպնյակների համալիրը նախատեսված է տեսողության շեղումները ախտորոշելու, ինչպես նաև ակնոցի ընտրություն կատարելու համար:

Սֆիգմոմանոմետրի տուփ, 20-րդ դ.
Սֆիգմոմանոմետրի տուփ, 20-րդ դ.

Սնդիկային սֆիգմոմանոմետրով չափում են մարդու զարկերակային ճնշումը: Բաղկացած է հիվանդի բազկին փաթաթվող մանժետից, օդամղիչ տանձիկից և սնդիկային մանոմետրից:

Սնդիկային սֆիգմոմանոմետր, 20-րդ դ.
Սնդիկային սֆիգմոմանոմետր, 20-րդ դ.

Սնդիկային սֆիգմոմանոմետրով չափում են մարդու զարկերակային ճնշումը: Բաղկացած է հիվանդի բազկին փաթաթվող մանժետից, օդամղիչ տանձիկից և սնդիկային մանոմետրից: Սֆիգմոմանոմետրի օժանդակ գործիքն է ֆոնենդոսկոպը, որով լսում են արմնկային փոսի երակազարկը:

DSC_1101.jpg
DSC_1101.jpg
Ստեթոֆոնենդոսկոպ, 20-21-րդ դդ.
Ստեթոֆոնենդոսկոպ, 20-21-րդ դդ.

Ստեթոֆոնենդոսկոպը նախատեսված է ներքին օրգանների (սիրտ, թոքեր, բրոնխներ, աղիներ և այլ) աշխատանքի ձայներն ու աղմուկները լսելու համար: Բաղկացած է ռետինե 2 խողովակներից, որոնց մի ծայրին կան ականջակալներ, իսկ մյուս ծայրին ամրացված է մետաղյա թմբուկ, որի վրա ձգված է բարակ թաղանթ` ձայները ուժեղացնելու համար, ինչպես նաև սովորական փոքրիկ ստեթոսկոպ:

Ցիստոսկոպ, Բեռլին, 1900-ական սկ.
Ցիստոսկոպ, Բեռլին, 1900-ական սկ.

Լուիս-Լևենշտեյնի ցիստոսկոպը բժշկական սարք է, որը մտցնելով միզուկի մեջ կարելի է դիտել միզուկը և միզապարկը, ինչպես նաև կատարել ախտորոշման և բուժման նպատակային գործողություններ

Բժշկի անհատական արկղիկ, 20-րդ դ. սկ
Բժշկի անհատական արկղիկ, 20-րդ դ. սկ

Բժշկի պայուսակի անբաժանելի մասը կազմող փայտե արկղիկի մեջ երևում են, ռետինե խողովակավոր ֆոնենդոսկոպը, ստեթոսկոպը, շպատելները, ունելիները և նշտարը:

Հաշվիչ մեքենա ,,Ֆելիքս’’, 20-րդ դ.
Հաշվիչ մեքենա ,,Ֆելիքս’’, 20-րդ դ.

,,Ֆելիքս’’ հաշվիչ մեքենան ԽՍՀՄ-ում եղել է շատ տարածված ու կիրառելի: 1929-1978 թթ. արտադրվել է Կուրսկի, Պենզայի և Մոսկվայի հաշվիչ մեքենաների գործարաններում: Օգտագործվել է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և բժշկության մեջ:

Սֆիգմոմանոմետրի տուփ, 20-րդ դ.
Սֆիգմոմանոմետրի տուփ, 20-րդ դ.

Սնդիկային սֆիգմոմանոմետրով չափում են մարդու զարկերակային ճնշումը: Բաղկացած է հիվանդի բազկին փաթաթվող մանժետից, օդամղիչ տանձիկից և սնդիկային մանոմետրից:

Նյարդաբույժի մուրճիկներ, 19-20-րդ դդ
Նյարդաբույժի մուրճիկներ, 19-20-րդ դդ

Նյարդաբույժի մուրճիկը նախատեսված է նյարդային հիվանդությունների ախտորոշման համար: Դրանով նյարդաբույժը ստուգում է հիվանդի ջլային ռեֆլեքսները, մակերեսային և խորանիստ ցավազգացողությունը և այլն:

DSC_0003110 (130).jpg
DSC_0003110 (130).jpg
Բարիումի սուլֆատ, 20-րդ դ.
Բարիումի սուլֆատ, 20-րդ դ.

Բարիումի սուլֆատը որպես ռադիոկոնտրաստ նյութ, բժշկության մեջ օգտագործվում է ստամոքս-աղիքային տրակտի ռենտգենյան հետազոտության նպատակով, որի ժամանակ հիվանդը նախօրոք խմում է բարիումի սուլֆատի 58,7%-անոց կախուկի որոշակի քանակ:.

Հաշվիչ մեքենա ,,Ֆելիքս’’, 20-րդ դ.
Հաշվիչ մեքենա ,,Ֆելիքս’’, 20-րդ դ.

,,Ֆելիքս’’ հաշվիչ մեքենան ԽՍՀՄ-ում եղել է շատ տարածված ու կիրառելի: 1929-1978 թթ. արտադրվել է Կուրսկի, Պենզայի և Մոսկվայի հաշվիչ մեքենաների գործարաններում: Օգտագործվել է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և բժշկության մեջ:

Ռազմադաշտային մանրադիտակ, 20-րդ դ.
Ռազմադաշտային մանրադիտակ, 20-րդ դ.

Ռազմադաշտային պորտատիվ մանրադիտակը համեմատաբար պարզ և փոքր օպտիկական սարք է, որը նախատեսված է աչքի համար անտեսանելի էակների և հյուսվածքների մեծացված պատկեր ստանալու և տեսնելու համար: Օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, այդ թվում և ռազմադաշտային բժշկության մեջ:

1/1